جلد دوم این بخش به شرح مرحله هفتم جلد سوم اسفار میپردازد. در این مجلد، در آغاز جایگاه بحث حرکت در حکمت مشاء و حکمت متعالیه را به تفصیل شرح میدهد که در هفت فصل این مرحله را تبیین میکند. عناوین این فصول عبارتند از:
۱) مسبوقیت حادث زمانی به استعداد و ماده
۲) تفاوت استدلال ابنسینا و صدرالمتألهین بر امکان استعدادی
۳) اقسام ششگانۀ تقدم فعلیت
۴) نسبی و نفسی بودن خیر و نسبی بودن شر
۵) اوّلی بودن تقسیم وجود به قوه و فعل
۶) معنای ذاتی بودن حرکت برای جوهر و دفع توهم
۷) ذاتی بودن حرکت برای فاعل قریب حرکتهای عرضی
۸) بازگشت حدوث زمانی به وجود و هویت
۹) تقسیم فاعل به قسر، طبع و اراده