حكمت به دو قسم تقسیم میشود: بخشی كه عقل به هست و نیستها میاندیشد و به منظر جهان نگریسته به مطالعه هستی مینشیند (حكمت نظری)؛ قسم دیگر كه عقل نظری به مطالعۀ بایدها و نبایدها پرداخته و به داوری در این میدان میپردازد.
این كتاب قویم، راه فهم و تحلیل مسئله حكمت و اقسام آن را در بیان امیر مؤمنان (علیهالسلام) تبیین میكند و در قالب پیشگفتار، مدخل و سه بخش، به حقیقت حكمت و معرفی حكیم، تجرد و آزادی روح در پرتو حكمت، تفاوت حكمت عملی با عقل عملی، امتیازات عالم الهی، حكمت نظری و عملی در نهجالبلاغه، نهجالبلاغه و بطلان اصول دیالكتیک، اصل تجرد در نهجالبلاغه، ابعاد حكمت عملی، معرفت و حجت و عبادت در نهجالبلاغه و… میپردازد.