ایتا
پیامک
تماس
به محتوا بروید
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، کتاب نقد بوم‌گرا را که عبدالله نوروزی و حسین فتحعلی ترجمه و دکتر زهرا پارساپور، دانشیار و رئیس پژوهشکدهٔ ادبیات گردآوری و ویرایش کرده، منتشر کرد.
این کتاب، دربردارندهٔ مقدمه و هفت فصل است. دکتر پارساپور در مقدمهٔ این کتاب به حاکمیت دیدگاه انسان‌محور بر بیشتر مفاهیم و قوانین اخلاقی، حقوقی و اجتماعی اشاره کرده که موجب بی‌توجهی بیشتر انسان به طبیعت و سایر موجودات شده است و انسان فراموش کرده که حتی برای ادامهٔ بقای خود می‌بایست برای زمین و سایر موجودات، حقوقی قائل شود. دغدغهٔ دوستداران طبیعت، به نهضت‌های سبز و مطالعات بینارشته‌ای انجامید که به نقش پر رنگ طبیعت در زندگی انسان‌های متمدن که از پیشرفت‌های صنعتی و فناورانه سرمست هستند، تاکید می‌کرد.
وی بر بازتعریف رابطهٔ انسان با محیط زیست تاکید می‌کند و بر این باور است که: «باید بسیاری از مفاهیم و ارزش‌های انسانی جامعهٔ بشری همچون اخلاق، عدالت، رعیات حقوق دیگران از چارچوب بشری خارج شوند و همهٔ موجودات را شامل شوند. اگر روابط انسانی بر مبنای اخلاق تعریف می‌شوند، اخلاق زمین نیز لحاظ گردد. اگر برای انسان شعار عدالت‌خواهی و حقوق بشر سر می‌دهیم، باید حقوق حیوانات و گیاهان و آب و خاک را فراموش نکنیم.»
نخستین فصل کتاب «نقد بوم‌گرا یا مطالعات سبز» نام دارد که نوشتهٔ پیتر بری است که با این جمله آغاز می‌شود: «به زبان ساده، نقد بوم‌گرا، مطالعهٔ رابطهٔ بین ادبیات و جهان طبیعت است.» بنیان‌گذار این مکتب در امریکا، چریل گلاتفلتی است. نقد بوم‌گرا، نخستین بار در اواخر دههٔ ۱۹۷۰ در یک گردهمایی بیان شد. نقد بوم‌گرا، موقعیت ادبی خود را مرهون سه نویسندهٔ امریکایی سدهٔ نوزدهم، رالف والدو امرسون، مارگارت فولر و هنری دیوید تورو است که در آثارشان به ستایش طبیعت، نیروی حیات و طبیعت بکر و وحشی می‌پردازند.
فصل دوم، «نقد بوم‌گرا» نام دارد که نوشتهٔ کیت ریگبی است که در بندهایی از این فصل می‌خوانیم: «نقد بوم‌گرا، غالباً مسئلهٔ عدالت اجتماعی را مد نظر دارد، اما با دیگر اشکال نقد سیاسی، یک تفاوت اساسی دارد و آن اینکه نقد بوم‌گرا نوعی حمایت از دیگری است که احساس می‌شود توانایی دفاع از خود را ندارد.»
سیمون سی‌استاک، نویسندهٔ فصل سوم است که «به نمایش گذاشتن ترس زیست‌محیطی: فضاهای طبیعی و اماکن مسکونی پیش‌بینی‌ناپذیر در شاه‌لیر» نام دارد و فصل چهارم با نام «وضعیت نقد بوم‌گرا و نقش ادبیات به عنوان بوم‌شناسی فرهنگی» نوشتهٔ هوبرت زَپف است.
«اخلاق زیست‌محیطی» پنجمین فصل این کتاب است. اخلاق زیست‌محیطی، رشته‌ای است در فلسفه که به مطالعهٔ رابطهٔ اخلاقی انسان با محیط زیست و عناصر غیر انسانی‌اش و نیز ارزش و جایگاه اخلاقی آنها می‌پردازد.
وینفرد نات، نویسندهٔ «نشانه‌شناسی بوم‌گرا» است که فصل ششم این کتاب را دربرمی‌گیرد. نشانه‌شناسی بوم‌گرا، مطالعهٔ روابط متقابل نشانه‌شناختی بین موجودات زنده و محیط زندگی‌شان است. پیش‌فرض این تعریف این است که کانون اهمیت در بوم‌شناسی معناشناسانه یک نشانه‌شناسی انسانی نیست، بلکه در مفهوم کلی‌تر، یک نشانه‌شناسی موجود زنده است.
واپسین فصل این کتاب «اصطلاحات نقد بوم‌گرا» نام دارد که لارنس بویل نوشته است. او در این مقاله به موضوع‌هایی چون انسان‌مداری، زیست‌منطقه، فمینیسم بوم‌گرا، عدالت محیط‌زیستی و موضوع‌هایی از این دست پرداخته است.
محصولات مرتبط
